Als er in Kerkelijk Nederland iets nieuws gebeurt is er altijd commentaar, of het nu gaat om een nieuwe Bijbelvertaling, een nieuw dienstboek of een nieuw liedboek. Dat was al in 1973 zo en het was in 2013 weer het geval. Al snel na het verschijnen van Liedboek 1973 kwamen er aanvullingen onder de naam Zingend Geloven, deel 1 verscheen in 1981 en deel 8, het laatste deel, in 2004. In 2005 verscheen de bundel Tussentijds als officiële aanvulling op Liedboek 1973. In 1999 verscheen de Evangelische liedbundel en een nieuwe versie onder de titel Hemelhoog kwam 2015. In 2006 verschijnt het Gereformeerd Kerkboek en daarvan kwam in 2017 nog een nieuwere versie uit. In 2009 verschijnt op Toonhoogte met een nieuwe versie in 2015. In 2016 verschijnt de bundel Weerklank. Al deze bundels bedienen het Evangelische gedeelte van de Protestantse Kerk en de kerken die niet met Samen op Weg zijn meegegaan. Ik vergeet dan nog de Opwekkingsliederen die nooit zoals de bovenstaande bundels gepubliceerd zijn maar inmiddels, voor zover ik heb kunnen nagaan tot nummer 857 zijn gekomen. Aan de andere kant van de Protestantse gemeenschap verscheen in 2015 de bundel Zangen van Zoeken en Zien met veel liederen die Liedboek 2013 niet hebben gehaald.

Naast de hier genoemde bundels kwamen er ook bundels van één dichter. Van Huub Oosterhuis verscheen in 2004 Verzameld Liedboek, nadat veel van zijn liederen al voorkwamen in de Katholieke bundels Liturgische Gezangen 1 (1979) en 2 (1985), in de Petrus en Paulus bundel 1987, in Gezangen voor Liturgie 1984 en 1996. Van Sytze de Vries kwamen de bundels Verzamelde Liederen 2009, Het liefste lied van overzee deel 1 (2012) en deel 2 (2015) met als kenmerk dat ze alle geschreven zijn op melodieën uit de Engelse Kerken. In 2021 verscheen Op Vleugels met veel nieuwe, maar ook een aantal al eerder gepubliceerde liederen. Bijzonder is de bundel Het lied op andere lippen (ontleent aan Lied 657 uit ons huidige Liedboek) waarin liederen staan die door Sytze de Vries en voorganger/muzikant/schrijver Erick Versloot worden toegelicht. Wilt u weten welke Liedbundels er allemaal zijn, kijk dan op: https://kerkliedwiki.nl/Portaal:Liedbundels.

Over al deze bundels mag je positieve en negatieve dingen zeggen en veelal gebeurt dat ook, soms al voor de bundels verschijnen en de commentator alleen vermoedt wat er in de bundel komt. Natuurlijk mag je liederen niet mooi vinden, maar als er 1286 liederen in een liedboek staan, zoals in ons huidige Liedboek 2013 dan moet je als voorganger toch een keus kunnen maken. In de Grote Kerk hebben we inmiddels ruim 700 verschillende gezongen en ik heb nog niet vaak gedacht: Dat hoeft voor mij niet weer.

Natuurlijk is het ook hier wel eens ‘van dik hout zaagt men planken’. Ik wil u één voorbeeld niet onthouden. Een predikant uit het noorden van het land ging tekeer tegen Lied 719 en indirect ook tegen het Liedboek en eindigde zijn verhaal met een eigen, niet zingbaar, couplet bij het lied:

Loof God voor liederen van alom
van dichters en prutsers, maar ook andersom;
dat ieder maar raak zingt na te zijn sufgeluld,
een loflied en dat het kan worden gebruld

Lees ik nu in regel drie ook enige zelfkritiek? of is dat wishful thinking. Een reactie op een criticaster van Liedboek 1973 was: U hebt het elke keer over wat er niet in staat, vertel eens wat er wel in staat en dat geldt ook voor Liedboek 2013 met ruim twee keer zoveel liederen. Een dominee vertelde mij op een bijeenkomst ter voorbereiding op Liedboek 2000, wat er nooit is gekomen, dat er voor een kerklied géén dichter nodig is en dat elke dominee een kerklied kan maken, ik ken inmiddels zijn liederen en dan toch liever een dichter al zijn er zeer goede dichters die ook voorganger zijn of waren!

Laten we hopen dat onze voorgangers nu en later het liedboek blijven verkennen en veel pareltjes zullen laten zingen, bekend of onbekend, want we zijn nooit te oud om wat nieuws te leren. Hiermee sluit ik mijn 9-delige serie over Liedboek 2013 af. Voor ik het vergeet: 14 mei wordt de eerste aanvulling op Liedboek 2013 gepresenteerd: Psalmen anders met 107 versies van de psalmen, b.v. Ps.1 krijgt naast 1a nu ook 1b. enz. Eind dit jaar verschijnen alle liederen van dichter/dominee Willem Barnard in de bundel In wind en vuur. Ik hoop dat we ook in Drachten voluit blijven zingen uit Liedboek 2013, zingen is tenslotte dubbel bidden. Tot zondag zingend in de kerk waar dan ook!